Η ένταξη ενός ελάχιστου κομματιού των Αγράφων στο πρόγραμμα “Απάτητα βουνά” δεν είναι μία είδηση που ήρθε έτσι ξαφνικά. Ο τοπικός τύπος της Ευρυτανίας, έχοντας προφανώς τις κατάλληλες προσβάσεις στα παρασκήνια της πολιτικής εξουσίας, από τον περασμένο χειμώνα ανέφερε σε δημοσιεύματα ότι υπάρχει μία τέτοια πρόθεση. Και πριν έναν μήνα, στο σαρακατσάνικο αντάμωμα που έγινε στο Περτούλι, παρουσία και του Αμυρά, και πάλι είχε αναφερθεί σε έναν διευρυμένο κύκλο φορέων που βρίσκονταν εκεί ότι επίκεινται σχετικές ανακοινώσεις. Χαρά να δείτε οι τοπικοί πολιτευτές, οι δήμαρχοι και διάφοροι άλλοι θεσμικοί φορείς. Άρχισαν να μιλάνε αριστερά και δεξιά για τη μεγάλη νίκη. Εξάλλου, στο μεγάλο χωριό της Καρδίτσας δεν θέλει και πολύ, αν ανοίξεις το στόμα σου, τα νέα να αρχίσουν να διαδίδονται. Και η κοροϊδία να πάει σύννεφο…
Φωτό / Χάρτης όπου αποτυπώνονται οι ΠΑΔ των νοτιοδυτικών Αγράφων που έχει χαρτογραφήσει η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Διατήρησης της Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Σε αυτές προφανώς αναφέρεται η σχετική νομοθετική ρύθμιση. Ωστόσο, στην ανάρτηση της υπουργικής απόφασης στο Διαύγεια δεν έχει ανέβει ακόμη ο σχετικός χάρτης της εντασσόμενης περιοχής.
Οι Περιοχές Άνευ Δρόμων
Το πρόγραμμα “Απάτητα βουνά” παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2022 από τον πρωθυπουργό και αποτελεί μια ευφάνταστη ονομασία της κυβερνητικής δέσμευσης στην παγκόσμια συνάντηση για το κλίμα που έγινε στην Γλασκώβη (COP26), τον Νοέμβριο του 2021, για την προστασία των Περιοχών Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ). Η σχετική νομοθεσία στηρίχθηκε σε μία έρευνα που ακόμα υλοποιείται από το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας του πανεπιστημίου των Ιωαννίνων, με επιστημονική υπεύθυνη την Β. Κατή. Αυτή η έρευνα λοιπόν χαρτογράφησε τις ΠΑΔ κατηγοριοποιώντας τες με βάσει τα τετραγωνικά χιλιόμετρα μή κατακερματισμού του φυσικού περιβάλλοντος από δρόμους. Από τις “πολύ μεγάλες περιοχες”, όπως αναφέρονται στην έρευνα οι άνω των 50 τ.χλμ., επιλέχθηκαν έξι για να ενταχθούν στο σχετικό πρόγραμμα: τα Λευκά Όρη στην Κρήτη, η Τύμφη, ο Σμόλικας και το Χατζή στην Πίνδο, ένα μέρος του Ταΰγετου στην Πελοπόννησο και το Σάος στην Σαμοθράκη. Η επόμενη κατηγορία των χαρτογραφημένων περιοχών αφορούσε τις “μεγάλες περιοχές” (από 10 έως 50 τ. χλμ.) και συνέχιζε με τις “μικρές περιοχές” (1-10 τ. χλμ.) και τα “πολύ μικρά νησιά” (κάτω του 1 τ. χλμ.). Στις περιοχές οι οποίες εντάσσονται στο κυβερνητικό πρόγραμμα “Απάτητα βουνά” απαγορεύεται κάθε τεχνική επέμβαση μεταβολής ή αλλοίωσης του φυσικού τους περιβάλλοντος.
Όπως γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, η συγκεκριμένη έρευνα του πανεπιστημίου Ιωαννίνων που τεκμηριώνει επιστημονικά και τις κρατικές νομοθετικές πρωτοβουλίες έχει σα μέτρο αξιολόγησης και χαρτογράφησης τον κατακερματισμό του φυσικού περιβάλλοντος από δρόμους. Οι τοπικοί αγώνες ενάντια στην κατασκευή αιολικών εργοστασίων στα βουνά μπορεί να “τρέχουν” όλα αυτά τα χρόνια παράλληλα με τη συγκεκριμένη έρευνα (η οποία είναι πάρα πολύ σημαντική για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας), ωστόσο είναι ελάχιστα τα σημεία που αυτή τέμνεται με το επίδικο της υπεράσπισης των βουνών και των νερών από την επέλαση της πράσινης βιομηχανίας. Και κάτι τέτοιο έγινε και στην περίπτωση των Αγράφων.
Η ανακοίνωση για τα Άγραφα
Τα Άγραφα καταρχήν δεν είναι ένα βουνό. Είναι ένα σύνολο από πολλά και διαφορετικά βουνά. Έχουν έκταση 2.608 τ. χλμ.. Από αυτά τα 390 τ. χλμ. είναι ενταγμένα στην ζώνη προστασίας Natura2000. Η ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος αναφέρεται σε ένα κομμάτι των νοτιοδυτικών Αγράφων, που έχουν έκταση μόλις 94 τ. χλμ.! Δηλαδή, εάν θέλουμε να το αποτυπώσουμε και σε ποσοστό, το 3,76% του συνόλου των Αγράφων! Με λίγα λόγια, οι γενικόλογες αναφορές περί Αγράφων που γίνονται απάτητα αποτελεί όχι μόνο μία κοροϊδία αλλά ένα εσκεμμένο επικοινωνιακό ψέμα το οποίο θα πρέπει να καταδειχθεί σαν τέτοιο. Ένα ψέμα που ξεγύμνωσε για μια ακόμη φορά την υποτιθέμενη κοινή συστράτευση των τοπικών δημάρχων στον αγώνα ενάντια στην αιολική βιομηχανία. Ο δήμαρχος Αγράφων Α. Καρδαμπίκης, στην διοικητική περιφέρεια του οποίου υπάγεται η περιοχή που εντάχθηκε στο πρόγραμμα “Απάτητα βουνά”, έσπευσε να πάρει την πολιτική υπεραξία: “Ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όπου πολίτες, Φορείς και Αρχές, σύσσωμοι αντιδρούν στην επικείμενη εγκατάσταση έργων ΑΠΕ σε όλες τις βουνοκορφές, η ένταξη των Αγράφων στα “ΑΠΑΤΗΤΑ ΒΟΥΝΑ” είναι μια μεγάλη νίκη των πολιτών και της φύσης!”. Λίγο βορειότερα, στον Τύμπανο της Αργιθέας, τα εξαρτήματα των ανεμογεννητριών ανεβαίνουν στο βουνό και αυτός μας μιλάει για απάτητα βουνά. Ίσως να έπαθε και αυτός τη γνωστή νόσο της… εθελοτυφλίας που είχε πάθει νωρίτερα και ένας άλλος συνάδελφός του, ο δήμαρχος Μουζακίου Θ. Στάθης, ο οποίος μας έλεγε ότι ο Τύμπανος δεν είναι Άγραφα, ότι είναι κάτι άλλο, και αυτός είχε υπογράψει την εναντίωσή του για τα αιολικά στα Άγραφα.
Να είμαστε ξεκάθαροι απέναντι σε γελοίους υπουργούς, εθελοτυφλούντες δημαρχαίους και τοπικούς κλακαδόρους. Τα νοτιοδυτικά Άγραφα είναι απάτητα μέχρι σήμερα γιατί τα έχει κρατήσει ως τέτοια η ίδια η γεωμορφολογία τους. Όποιος έχει περπατήσει το Ντεληδήμι, την Λιάκουρα, το Σαλαγιάννη, μπορεί εύκολα να καταλάβει ότι στις σκληροτράχηλες πλαγιές τους, με τις πόσες μοίρες απότομων υψομετρικών τους, όχι δρόμος για αιολικό εργοστάσιο δεν μπορεί να ανοιχθεί αλλά μουλάρι είναι δύσκολο να τις ανέβει. Δεν περίμεναν κανένα κυβερνητικό πρόγραμμα για να τα ονομάσει ως απάτητα. Είναι κορυφές που ούτως ή άλλως είναι εκτός των σχεδίων των αιολικών επενδυτών γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους. Αντίθετα, λίγο βορειότερα, τα βουνά ισοπεδώνονται! Στον Τύμπανο ανεβαίνουν ήδη από την Δευτέρα οι ανεμογεννήτριες, στην Καζάρμα έλαβε άδεια εγκατάστασης ένα νέο αιολικό εργοστάσιο, στην Καράβα σχεδιάζονται άλλα δύο εργοστάσια, με εγκατάσταση α/γ ακριβώς επάνω στην κορυφή της. Αφήστε λοιπόν τις κοροϊδίες και τα παχιά λόγια. Όχι τίποτε άλλο, αλλά τον Αύγουστο με τόσες εκδηλώσεις και τόσα πανηγύρια κάπου θα συναντηθούμε. Και κάποιοι είναι πονεμένοι και εξοργισμένοι από αυτά που συμβαίνουν στην Αργιθέα. Για να μην έχουμε δράματα…